Amiyotrofik Lateral Skleroz (Als) Hareket Sistemi İle Görevli Motor Nöronların Ölümüyle Karakterize, İlerleyici Bir Nörodejeneratif Hastalıktır. Hastalık Belirtilerinin Başlamasından İtibaren 2-5 Yıl İçinde Gittikçe Ağırlaşan Şikayetler Ve Sıklıkla Solunum Yetmezliği Nedeniyle Hastalar Kaybedilir. Son Yıllarda, Hastalık Oluşumuna Neden Olan Genetik Temelli Mekanizmalar Ve Nöral Kök Hücrelerin, Nöral Rejenerasyondaki Önemi Ve Bunları Etkileyen Faktörler Hakkında Edinilen Kazanımlar Bu Konudaki Bilgimizi Önemli Ölçüde Artırmıştır. Ancak, Mevcut Tedavilerin Sınırlı Etkinliği, Yenilikçi Terapötik Stratejilerin Araştırılmasını Zorunlu Kılmaktadır(1). Als Hastalarında, Tar Dna-Binding Protein 43 (Tdp-43)’İ Kodlayan Tardbp Geninde Mutasyonlar Tespit Edilmiş Ve Hastalığın Tdp-43 Patolojisi İle Karakterize Olduğu Gösterilmiştir. Ayrıca, Tdp-43 Agregatları Als Dahil Birçok Hastalıkta Da Tespit Edilmiştir(2). Bu Çalışmanın Amacı, Als Tedavisinde Yeni Bir Yaklaşım Olarak, Mrna Hedefli Altın Nanopartikül (Aunp) Tabanlı Bir Sistem Oluşturmaktır. Bu Sistem, Tardbp Spesifik Mrna (Tardbp-Aunp) Moleküllerini Hedef Alarak Hastalığın Moleküler Mekanizmalarına Müdahale Etmeyi Amaçlamaktadır. Altın Nanopartiküller, Biyouyumlulukları Ve Kolay Modifiye Edilebilir Yapıları Sayesinde, Mrna'Yı Hücre İçine Etkili Bir Şekilde Taşıyabilme Potansiyeline Sahiptir. Ayrıca Aunp’İn Nörodejeneratif Hastalıklara Karşı Oluşturmuş Olduğu Hücre İçi Biyoenerji Etkisi İle De Nöral Hücreleri Canlı Tutma Özelliğine Sahip Olduğu Gösterilmiştir (3). Çalışmayı Gerçekleştirmek İçin Yapılacak Deneylerde, Als İçin Özel Olarak Geliştirilmiş Bir İn Vitro Model Olan Ve Ticari Olarak Temin Edilebilen İndüklenmiş Pluripotent Hücreler (İnduced Pluripotent Stem Cells) (İps) Hücreleri Kullanılacaktır. Als Özelliği Gösteren Bu İps Hücreleri Üzerinde Tedavinin Etkinliğini Ölçmek İçin Ticari Olarak Özel Tasarımla Elde Edilecek Tardbp- Aunp, Farklı Zaman Dilimlerinde (0, 48 Ve 96 Saat) Hücreler Üzerine Uygulanacaktır.Çalışmada Kontrol Olarak Tedavi Uygulanmamış Hücreler Kullanılacak Ve İki Grup Üzerinde Elde Edilecek Fonksiyonel Ve Moleküler Veriler İle Tedavinin Etkinliği Test Edecektir. Bu Çalışmada Uygulanacak Metodlar, 1) Işık Mikroskobu Altında Hücrelerin Çoğalma Ve Koloni Oluşturma Özellikleri, 2)Tdp-43 Proteinin Miktarını Ölçmek İçin Yapılacak Western Blot / Hücre İçin Akım Ölçer Analizi ‘Dir. Her Bir Uygulama 3 Tekrarlı Yapılacak Ve Elde Edilen Verilerin İstatistiksel Analizi İle Sonuç Değerlendirme Yapılacaktır. Bu Çalışmalar Neticesinde Literatürde İlk Kez, Als Tedavisinde Mrna Hedefli Altın Nanopartikül Uygulamasında Potansiyel Bir Aday Tardbp Spesifik-Aunp Tedavisinin Als-İps Hücreleri Üzerindeki Etkinliği Test Edilerek Önemli Bir İn Vitro Çalışma Sağlanmış Olacaktır. Ayrıca, Tardbp Spesifik-Aunp’Ün Nörogenez Ve Nöroprotektif Etkileriyle, Als Örneklemesi Kullanılarak Nörodejeneratif Hastalıklarda Tedavi Yaklaşımı Olarak Kullanılmasına Yönelik Önemli Bir Katkı Sağlayacak Ve Yeni Tedavi Yöntemlerinin Geliştirilmesine Işık Tutacaktır. Bu Çalışmalar, İstanbul Üniversitesi Aziz Sancar Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü, Genetik Labaratuarlarında Gerçekleştirilecektir. Kaynakça: 1. Mejzini R, Flynn Ll, Pitout Il, Fletcher S, Wilton Sd, Akkari Pa. Als Genetics, Mechanisms, And Therapeutics: Where Are We Now? Frontiers İn Neuroscience. 2019;13. 2. De Mena L, Lopez-Scarim J, Rincon-Limas De. Tdp-43 And Er Stress İn Neurodegeneration: Friends Or Foes? Frontiers İn Molecular Neuroscience. 2021;14. 3. Wang Z, Henriques A, Rouvière L, Callizot N, Tan L, Hotchkin Mt, Et Al. A Mechanism Underpinning The Bioenergetic Metabolism-Regulating Function Of Gold Nanocatalysts.
